W zapadłych greckich wioskach niektóre kobiety potrafią jeszcze warzyć mydło z wytłoków oliwnych, które wykazuje cudowne działanie na skórę i włosy, a w dodatku jest niezastąpionym detergentem: nabłyszcza szyby, usuwa plamy, wybiela tkaniny. Używam tego mydła nałogowo od wielu lat a osoby, które nim "zaraziłam", potwierdzają jego dobroczynne działanie na przykład na atopową skórę dzieci.
Wczoraj zrobiłam swoje pierwsze mydło oliwkowe. Dzisiaj robię mydło z wytłoków oliwnych, które dostałam od Barby Nikosa - ponadosiemdziesięcioletniego Greka, który ma piękny gaj oliwny na zboczach Ossy. Przy okazji zgłębiłam temat pt. mydlarstwo. Oto rezultaty:
Podstawowa receptura na mydło kastylijskie:
• 190 g wodorowęglanu sodu (sody kaustycznej)
• 430 g wody (filtrowanej lub destylowanej)
• 1420 g oliwy z oliwek
Z takiej ilości składników otrzymujemy 1950 g mydła.
Czynności:
- Oliwę o temperaturze pokojowej wlać do plastikowej lub szklanej misy.
- Wodę wlać do wysokiego naczynia (plastikowego lub szklanego), wsypać powoli kryształki sody kaustycznej, mieszając plastikową szpatułą. Uwaga: w silnie egzotermicznej reakcji, która następuje, wydziela się ciepło i żrące, duszące opary.
- Pozostawić roztwór sody do ostygnięcia do temperatury około 36-38 stopni C (tak, żeby można było spokojnie dotknąć naczynia ręką).
- Przestygnięty roztwór wlać ostrożnie, aby nie pryskał, do misy z oliwą. Wymieszać delikatnie szpatułą.
- Następnie przy użyciu blendera ręcznego miksować mieszankę przez kilka minut, do momentu, aż nabierze konsystencji średnio gęstego budyniu.
- Przelać do formy lub foremek (najlepiej silikonowych), przykryć (można okryć ręcznikiem dla łagodniejszego stygnięcia) i odstawić na dobę (24 godziny). Po tym czasie wyjąć mydło z formy, pokroić w kostki i odstawić w suche miejsce, aby dojrzewało przez minimum 4 tygodnie (najlepiej 6-8 tygodni).
Czy wiecie, że...
Proces wytwarzania mydła należy z pewnością do chemicznych cudów natury. Z tłuszczu, ługu i wody powstaje produkt, który w niczym nie przypomina wyjściowych substancji
a stanowi syntezę ich najlepszych cech.
Najwcześniej na świecie mydło produkowano w Babilonii i Mezopotamii prawie 5000 lat temu. Proces, polegający na warzeniu tłuszczu z popiołem, objęty był ścisłą tajemnicą, przekazywaną przez pokolenia mydlarzy.
Papirus z Eber (1550 p.n.e.) ujawnia, że starożytni Egipcjanie mieszali tłuszcze roślinne
i zwierzęce z solami alkalicznymi, produkując substancję zbliżoną do mydła.
Pliniusz Starszy pisze, że Fenicjanie wytwarzali mydło z koziego smalcu i popiołu drzewnego w 600 r. p.n.e. Starożytni Grecy robili je z oliwy i popiołu, Rzymianie wymyślili mydło z uryny. Celtowie produkowali je ze smalcu i popiołów roślinnych a także wymyślili słowo „saipo”, od którego pochodzi nazwa mydła w wielu językach europejskich (soap, savon).
W dawnych czasach mydło służyło do mycia naczyń, prania wełny i bawełny a także do celów medycznych. Było drogie i mało dostępne.
Do upowszechnienia mydła przyczyniło się odkrycie Francuza, Le Blanca, który opisał reakcję chemiczną saponifikacji w 1791 r. W 1800 r. odkryto związek między gliceryną, tłuszczami i ługami, co doprowadziło do stworzenia współczesnych technik przemysłowej produkcji mydła. W połowie XIX w. dokonano rozróżnienia między mydłem do prania i do kąpieli. Mydło na dobre upowszechniło się w codziennym użyciu. Ostatnim wynalazkiem w dziedzinie mydlarstwa było wynalezienie mydła w płynie, które zawojowało świat w latach 1970-tych.
Współcześnie powraca się do starych, tradycyjnych metod wytwarzania mydła, gdyż okazuje się, że naturalne mydło nie tylko lepiej działa na organizm, lecz również nadaje się do leczenia różnych dolegliwości skórnych.
Mydło z oliwy z oliwek (zwane też kastylijskim) jest tak delikatne, że można nim bez obaw myć skórę niemowląt, już od pierwszych tygodni życia. Bez względu na to, co mówią producenci kosmetyków dla dzieci, jest to wybór najbezpieczniejszy, bo pozbawiony jakiejkolwiek chemii.
Mimo tej delikatności dla skóry, zaskakująco dobrze usuwa ono nie tylko zabrudzenia różnego pochodzenia, ale także bakterie i wirusy. Dodając do niego olejki eteryczne, takie jak olejek z drzewa herbacianego, olejek z oregano czy rozmarynowy, otrzymujemy doskonały środek myjący o działaniu przeciwzapalnym, bez zawartości kontrowersyjnego triklosanu.
Oprócz właściwości myjących mydło kastylijskie ma działanie łagodzące dla skóry. Nie narusza bariery ochronnej naskórka, nie wysusza go i nie podrażnia. A dzięki zawartości cennej dla skóry oliwy z oliwek wspomaga regenerację komórek i koi zaczerwienienie. Szczególnie poleca się je osobom cierpiącym na egzemę, łuszczycę, dermatozy oraz trądzik, którym obecność substancji takich jak SLS, benzoesan sodu czy sztuczne zapachy może szkodzić, zwiększając natężenie dolegliwości. Osoby z trądzikiem docenią również fakt, że mimo złej reputacji, jaką ogólnie cieszy się mydło w pielęgnacji, ten roślinny wariant nie zatyka w żaden sposób porów i ogranicza pojawianie się zaskórników.
Mydło oliwkowe może być stosowane jako szampon - włosy po umyciu nim nabiorą naturalnego, zdrowego połysku. Zamiast odżywki można użyć octu jabłkowego, który dodatkowo je nabłyszczy.
Mydło kastylijskie jest bardzo delikatne, ale skutecznie usuwa wszelkie zanieczyszczenia. Neutralne zapachowo, daje się łatwo rozcieńczyć w wodzie i służy nie tylko do higieny, ale także prania czy utrzymywania czystości w domu. Rozpuszczone w ciepłej wodzie z dodatkiem olejku cytrynowego może być wykorzystywane jako uniwersalny spray do czyszczenia. Jest to również najzdrowszy i najbezpieczniejszy środek do mycia warzyw i owoców – które należy zawsze myć mydłem przed spożyciem. W ogrodzie można wykorzystywać roztwór z mydła kastylijskiego jako ekologiczny środek na mszyce i mrówki, który w żaden sposób nie zaszkodzi roślinom. Tym samym opryskiem można również zwalczać choroby grzybowe roślin – zamiast nadużywania fungicydów. Wreszcie, mydło kastylijskie nadaje się również do efektywnego mycia domowych czworonogów!
Ze względu na to, że mydło kastylijskie nie wywołuje podrażnień oraz jest doskonałym środkiem myjącym, nic nie stoi na przeszkodzie, aby zastosować ten produkt do prania delikatnych tkanin lub ubranek dziecięcych. Z kolei działanie antybakteryjne specyfiku można wykorzystać do skutecznego czyszczenia talerzy i sztućców. W niektórych krajach, gdzie mydło oliwkowe jest powszechnie dostępne, używa się go także do mycia toalet.
Najszlachetniejsze mydła na świecie to słynne mydło z Aleppo (na bazie oliwy z oliwek, olejku laurowego i ługu; w ciemnobrązowym kolorze) oraz mydło kastylijskie (mydło z czystej oliwy tłoczonej na zimno; białe, co przydało mu popularności na świecie).
Najszlachetniejsze i najdroższe mydła wytwarzane są z olejów roślinnych tłoczonych na zimno:
Oliwy z oliwek
Oliwa jest niezwykłym tłuszczem roślinnym, składającym się w ¾ z jednonienasyconego kwasu oleinowego (omega-9), bogatym w witaminy E i K. oraz wyjątkowo bogatym źródłem fitozwiązków: fenoli i polifenoli, które działają antyoksydacyjnie i przeciwzapalnie. Oto niektóre z nich: oleuropeina, flawony (apigenina, luteolina), flawonole (kwercetyna, kemferol), glikozydy flawonoidowe (rutyna), antocyjanidyny, lignany i wiele innych.
Oliwa ma właściwości gojące, antyzapalne, wymiata wolne rodniki spowalniając procesy starzenia.
Oleju rycynowego
Olej rycynowy wytwarzany jest z nasion rącznika pospolitego. W 90% składa się organicznego kwasu tłuszczowego, zwanego rycynylowym lub rącznikowym. Stymuluje on wzrost włosów i zapobiega ich wypadaniu, ma właściwości przeciwbakteryjne i antyseptyczne. Dezynfekuje i łagodzi podrażnienia, oczyszcza i ochrania skórę. Olej rycynowy pomaga zlikwidować łupież i inne choroby skóry. Zwalcza też nadmierną suchość włosów i skóry, ponieważ równoważy gospodarkę wodno-lipidową a także wzmacnia cebulki włosów.
Oleju z lauru (wawrzynu szlachetnego)
Olej laurowy charakteryzuje się bogatą zawartością przeciwutleniaczy, olejków eterycznych i substancji o działaniu przeciwzapalnym i antyseptycznym: glicerydów kwasu laurynowego, palmitynowego, olejowego i linolowego. Olej ten działa dezynfekująco, oczyszczająco, przeciwbakteryjnie, przeciwgrzybiczo i przeciwpasożytniczo, a także ściągająco, łagodząco i rozkurczowo. Idealnie nadaje się dla skóry trądzikowej - przyspiesza gojenie się krost. Pielęgnuje skórę głowy i cebulki włosowe, znacznie ogranicza wypadanie włosów, a także zapobiega łupieżowi. Regularnie stosowany ogranicza również przetłuszczanie się skóry głowy.
Szlachetne mydła przejmują właściwości olejów, z których zostały wyprodukowane.
Istnieją dwie metody otrzymywania mydła: na gorąco i na zimno.
Metoda na gorąco jest sposobem historycznym. Jego zaletą jest to, że mydło gotowe jest do użycia praktycznie zaraz po uwarzeniu. Ponadto masa mydlana „rośnie” i jest jej objętościowo więcej niż w procesie na zimno.Wadą jest, że proces gotowania jest dość skomplikowany i wymaga ścisłej kontroli temperatury. Mydło wygląda bardziej „rustykalnie”: jest chropowate i nieregularne, gdyż masa mydlana w tym procesie jest gęsta na etapie formowania.
Metoda na zimno ma wiele zalet: jest prostsza, szybsza. Można bawić się z kolorem, wzorami, formami. Ponieważ masa mydlana jest bardziej płynna, łatwiej nadawać jej wymyślne kształty w foremkach. Mydło wygląda gładko. Jedyną wadą jest to, że mydło wyprodukowane na zimno musi dojrzewać 4-6 tygodni, aby procesy saponifikacji uległy zakończeniu.
W przypadku obydwu metod dłuższe leżakowanie wychodzi na dobre: mydło wysycha i wolniej się „zmydla”.
Uwaga: przy produkcji mydła należy zachować środki ostrożności (rękawice, okulary itp.) związane z zastosowaniem silnie żrącej sody kaustycznej.
0 komentarze:
Prześlij komentarz